Daarom organiseerde Companen een webinar, met ruim 90 deelnemers, rond het thema betaalbaarheid en geldstress onder huurders. Nadja Jungmann (lector schulden en incasso aan Hogeschool Utrecht) nam ons mee in de achtergronden van (geld)stress. Vervolgens deelden Wiepke van Erp Taalman Kip (directeur-bestuurder van SWZ) en Bert Moormann (directeur-bestuurder van Domesta) praktische en menselijke verhalen over dit thema. Wat zijn de belangrijkste lessen?

Armoede als gedragsvraagstuk
In de praktijk zien we vaak dat huurders die eigenlijk de huur niet kunnen betalen dit toch doen. Zij besparen noodgedwongen op sociale participatie van zichzelf of van hun kinderen, op kleding, zorgkosten of andere belangrijke uitgaven. Hoewel dit in eerste instantie misschien alleen een probleem lijkt van inkomsten en uitgaven, is niets minder waar. Geldstress staat (bijna) nooit los van andere problemen. Vaak is er sprake van een opeenstapeling van problemen. Armoede- of schuldenproblematiek is hierdoor een gedragsvraagstuk.

Klantcontact als stress-verhogende factor
Chronische stress heeft grote gevolgen voor het dagelijks leven van huurders. Mensen die veel stress ervaren hebben moeite met het controleren van emoties en zijn minder gevoelig voor feiten. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt bovendien dat stress IQ-verlagend werkt. Hierdoor zijn mensen die stress ervaren minder goed in staat om te denken in oplossingen. Huurders met (geld)stress leven hierdoor vaak bij de dag en maken vaker onverstandige keuzes.
Bij een effectieve aanpak van geldstress gaat het uiteindelijk om ABC (en D): Autonomie, Betrokkenheid, Competentie (en Duidelijkheid). In klantcontact met huurders werkt het blijven waarschuwen en hameren op feiten stress-verhogend. Geef huurders in gesprek meer ruimte, luister, en laat merken dat je de benarde situatie van de ander ziet. Focus je daarbij niet alleen op alles wat fout gaat maar spreek juist waardering uit over de dingen die goed gaan. Zo ervaren huurders oordeelsvrij contact, gelijkwaardigheid en oprechte interesse. Dit vergroot de kans dat zij in beweging komen. Een voorbeeld: wanneer een bewoner écht weigert om naar schuldhulpverlening te gaan, zeg dan niet: “U moet daar echt heen. Er is al een vonnis gevraagd voor ontruiming. Alleen met schuldhulpverlening kan u die ontruiming nog voorkomen.” Maar wel: “Het is zeker niet mijn bedoeling om u onder druk te zetten. Maar uw schulden lopen steeds verder op. Hoe voorziet u dat het verder gaat zonder hulp?”

Effectieve aanpak van geldstress: meer dan alleen betaalbare woonlasten
Met gematigd huurbeleid en verduurzaming zetten corporaties zich in voor betaalbare woonlasten. Maar een effectieve aanpak van geldstress gaat over meer dan alleen betaalbare woonlasten. Wat kun je betekenen?

  • Zorg dat je je huurders zo goed mogelijk kent. Voeg een menselijke kant toe aan je incassobeleid door met huurders die in de knel zitten in gesprek te gaan. Ook met huurders die (nog) geen huurachterstand hebben. Want ook huurders die ergens ongelukkig wonen ervaren stress, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen en huurachterstand.
  • Zorg voor een laagdrempelige communicatie. Gebruik bijvoorbeeld jij/je-taal en houdt zoveel mogelijk rekening met laaggeletterdheid. Zo creëer je duidelijkheid en voorkom je escalatie. Een renovatie kan voor die nette huurder de druppel zijn die leidt tot onbegrip, een puinhoop en hoge huurachterstand als gevolg. Huurdersorganisaties kunnen hierbij helpen door het gesprek over oplossingen op gang te helpen.
  • Voordat een huurder een huurachterstand heeft, is hij vaak al in beeld bij andere organisaties. Bijvoorbeeld bij de huisarts met stressgerelateerde gezondheidsklachten. Als de huisarts verwijst naar schuldhulpverlening, gaat men niet. Als de huisarts eerste gesprekken met iemand voert, dan wel. Dan hoef je je niet te verschuilen achter privacywetgeving. Dit vraagt wel dat huisarts en woningcorporatie elkaar kennen. Dan kan de huisarts vragen; zou je er toestemming voor geven dat ik deze informatie deel met de woningcorporatie?

Wilt u meer weten rond aanpakken van betaalbaarheid? Neem gerust contact met iemand van ons team: Laurens van Dongen, Jeroen Wissink, Mattijs Letteboer of Ronald Camstra.

16 december 2021

Delen: